travel in Maharashtra महाराष्ट्र राज्य परिवहन महामंडळ (एसटी) १९८८ पासून “कुठेही फिरा” या अतिशय उपयुक्त पास योजनेची अंमलबजावणी करत आहे. या योजनेचा मुख्य उद्देश प्रवाशांना एका ठराविक कालावधीत महाराष्ट्रातील विविध ठिकाणे, अगदी आंतरराज्य प्रवास करण्याची संधी देणे हा आहे. या लेखात आपण या योजनेविषयी सविस्तर माहिती जाणून घेणार आहोत, ज्यामध्ये पासचे प्रकार, त्यांचे दर, वैधता कालावधी आणि पास काढण्याची प्रक्रिया यांचा समावेश आहे.
पासचे विविध प्रकार आणि त्यांचे दर
एमएसआरटीसीची “कुठेही फिरा” योजना प्रामुख्याने दोन प्रकारचे पास प्रदान करते:
१. चार दिवसांचा पास
- प्रौढ व्यक्ती (१८ वर्षे व त्यापेक्षा जास्त वय):
- साधारण बस: ₹७५०
- निमआराम बस: ₹१,२००
- आराम बस: ₹१,८००
- शिवनेरी/शिवशाही बस: ₹२,५००
- लहान मुले (५ ते १२ वर्षे):
- साधारण बस: ₹३७५
- निमआराम बस: ₹६००
- आराम बस: ₹९००
- शिवनेरी/शिवशाही बस: ₹१,२५०
२. सात दिवसांचा पास
- प्रौढ व्यक्ती (१८ वर्षे व त्यापेक्षा जास्त वय):
- साधारण बस: ₹१,२००
- निमआराम बस: ₹२,०००
- आराम बस: ₹३,०००
- शिवनेरी/शिवशाही बस: ₹४,०००
- लहान मुले (५ ते १२ वर्षे):
- साधारण बस: ₹६००
- निमआराम बस: ₹१,०००
- आराम बस: ₹१,५००
- शिवनेरी/शिवशाही बस: ₹२,०००
पासचे फायदे
१. आर्थिक बचत: एकावेळी पास खरेदी केल्यानंतर, त्या कालावधीत आपण किती वेळा प्रवास करता, यावर कोणतीही मर्यादा नाही. हे नियमित प्रवास करणाऱ्यांसाठी आर्थिकदृष्ट्या अतिशय फायदेशीर आहे.
२. लवचिकता: या पास योजनेमध्ये आपण महाराष्ट्रातील कोणत्याही मार्गावर, कोणत्याही वेळी, कितीही वेळा प्रवास करू शकता. आपल्या पास प्रकारानुसार, आपण आपल्या निवडीच्या बस प्रकारात प्रवास करू शकता.
३. आंतरराज्य प्रवास: महाराष्ट्राबरोबरच, या पासचा वापर करून आपण शेजारील राज्यांमध्ये देखील प्रवास करू शकता. जसे की गोवा, कर्नाटक, आंध्र प्रदेश, तेलंगणा, मध्य प्रदेश, गुजरात इत्यादी.
४. सुट्टीच्या काळात उत्तम पर्याय: सुट्टीच्या काळात, जेव्हा आपण अनेक ठिकाणे फिरण्याची योजना करत असाल, तेव्हा हा पास आपल्या प्रवासाचा खर्च बराच कमी करू शकतो.
५. आरक्षणाची आवश्यकता नाही: या पासचा वापर करून आपण आरक्षण न करता कोणत्याही उपलब्ध बसमध्ये प्रवास करू शकता.
पास कसा काढावा?
पास काढण्यासाठी खालील पद्धत अनुसरा:
१. एसटी आगारास भेट द्या: पास काढण्यासाठी आपल्या जवळच्या एसटी आगारास भेट द्या.
२. आवश्यक कागदपत्रे: आपल्यासोबत खालील कागदपत्रे असणे आवश्यक आहे:
- आधार कार्ड
- पॅन कार्ड
- अलीकडील पासपोर्ट आकाराचा फोटो
- आवश्यक शुल्क (रोख, डेबिट/क्रेडिट कार्ड किंवा यूपीआय द्वारे)
३. अर्ज पूर्ण करा: काउंटरवर उपलब्ध असलेला अर्ज पूर्ण करा. अर्जात आपले संपूर्ण नाव, पत्ता, मोबाईल नंबर, इमेल आयडी (असल्यास), प्रवासाचा कालावधी आणि निवडलेला पास प्रकार नमूद करा.
४. शुल्क भरा: आपल्या निवडलेल्या पास प्रकारानुसार आवश्यक शुल्क भरा.
५. पास प्राप्त करा: आपल्याला लगेचच पास जारी केला जाईल. पास मिळाल्यानंतर, त्यावरील माहिती तपासून पहा आणि कोणत्याही त्रुटी आढळल्यास, त्याबाबत लगेच काउंटर कर्मचाऱ्यांना सूचित करा.
पास वापरताना लक्षात ठेवण्याच्या महत्वाच्या बाबी
१. पास वैयक्तिक आहे: पास फक्त ज्या व्यक्तीच्या नावावर जारी केला गेला आहे, त्याच व्यक्तीने वापरला पाहिजे. तो हस्तांतरणीय नाही.
२. पास सुरक्षित ठेवा: पास हरवल्यास, डुप्लिकेट पास दिला जात नाही आणि कोणताही परतावा मिळत नाही. त्यामुळे आपला पास सुरक्षित ठेवण्याची काळजी घ्या.
३. ओळखपत्र ठेवा: पास वापरताना, आपल्या ओळखीच्या पुराव्यासाठी आपले आधार कार्ड किंवा अन्य वैध ओळखपत्र स्वतःसोबत ठेवा.
४. वैधता कालावधी: पास फक्त निर्दिष्ट केलेल्या कालावधीसाठीच वैध आहे. पासची वैधता संपल्यानंतर, आपल्याला नवीन पास काढावा लागेल.
५. बस प्रकार: आपला पास ज्या प्रकारच्या बसेससाठी खरेदी केला आहे, त्याच प्रकारच्या बसेसमध्येच प्रवास करा. उदाहरणार्थ, साधारण बस पासधारकांना शिवनेरी/शिवशाही बसमध्ये प्रवास करता येणार नाही.
पासचे नियम आणि अटी
१. वय गट: पास खरेदी करताना, आपल्या वयानुसार योग्य प्रकारचा पास निवडा. लहान मुलांसाठी (५ ते १२ वर्षे) आणि प्रौढांसाठी (१८ वर्षे व त्यापेक्षा जास्त) वेगवेगळे दर आहेत.
२. अपवाद: ५ वर्षांखालील मुलांना मोफत प्रवास करता येतो, परंतु त्यांना स्वतंत्र सीट मिळत नाही.
३. बस उपलब्धता: पास असूनही, बसमध्ये रिक्त जागा असल्यासच प्रवास करता येईल. गर्दीच्या वेळी किंवा सणावारांच्या काळात, बस भरली असल्यास प्रवास विलंबित होऊ शकतो.
४. आरक्षित सेवा: काही विशेष आरक्षित सेवांमध्ये या पासचा वापर करता येत नाही. त्यासाठी आपल्याला अतिरिक्त शुल्क भरावे लागेल.
५. काढून टाकणे: अयोग्य वापर किंवा नियमांचे उल्लंघन केल्यास, परिवहन महामंडळाला पास रद्द करण्याचा अधिकार आहे.
पासचे फायदे आणि त्याचा वापर कसा करावा?
१. प्रवास योजना: पास काढण्यापूर्वी, आपला प्रवास कालावधी आणि भेट द्यायची ठिकाणे ठरवा. त्यानुसार चार दिवस किंवा सात दिवसांचा पास निवडा.
२. बस वेळापत्रक: आपल्या भेटीच्या ठिकाणांसाठी बस वेळापत्रकाची माहिती मिळवा. एसटी महामंडळाच्या अधिकृत वेबसाइटवर किंवा एसटी बस स्थानकांवर ही माहिती उपलब्ध असते.
३. गर्दीच्या वेळेपासून दूर रहा: शक्यतो, गर्दीच्या वेळेपासून दूर राहण्याचा प्रयत्न करा. सकाळी लवकर किंवा दुपारी बसेस घ्या, जेणेकरून आपल्याला बसमध्ये बसण्यास अडचण येणार नाही.
४. सामान मर्यादा: प्रवासादरम्यान मर्यादित सामान ठेवा. जास्त सामान असल्यास, आपल्याला अतिरिक्त शुल्क भरावे लागू शकते.
५. तिकीट जतन करा: प्रत्येक प्रवासासाठी मिळालेले तिकीट जपून ठेवा. यामुळे कोणत्याही वादाच्या स्थितीत आपण आपला प्रवास सिद्ध करू शकता.
महाराष्ट्र राज्य परिवहन महामंडळाची “कुठेही फिरा” पास योजना प्रवाशांसाठी अत्यंत फायदेशीर आहे, विशेषतः त्यांच्यासाठी जे सुट्टीच्या काळात अनेक ठिकाणे फिरण्याची योजना करत आहेत.
आर्थिक बचत, लवचिकता आणि आंतरराज्य प्रवासाच्या संधीमुळे, हा पास महाराष्ट्र आणि त्याच्या आसपासच्या क्षेत्रांचा शोध घेण्यासाठी उत्तम पर्याय आहे. आपल्या प्रवासाची योजना आखताना, आपल्या गरजेनुसार योग्य पास प्रकार निवडा आणि महाराष्ट्राच्या समृद्ध सांस्कृतिक वारशाचा आणि नैसर्गिक सौंदर्याचा आनंद घ्या. चांगला प्रवास!