pm kisan and namo shetkari yojana भारतीय शेतकऱ्यांसाठी आनंदाची बातमी आहे! केंद्र सरकारच्या पीएम किसान योजना आणि राज्य सरकारच्या नमो शेतकरी महासन्मान योजना एकत्रितपणे शेतकऱ्यांना वार्षिक १२,००० रुपये आर्थिक मदत पुरवत आहेत. या महत्त्वपूर्ण योजनांमुळे शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढविण्यास आणि शेतीसाठी आवश्यक असलेल्या खर्चाचा भार कमी करण्यास मदत होत आहे. मात्र, या योजनांचा लाभ मिळविण्यासाठी शेतकऱ्यांना अर्ज प्रक्रिया योग्यरीत्या समजून घेणे गरजेचे आहे.
दोन्ही योजनांचे स्वरूप आणि लाभ
पीएम किसान सन्मान निधी योजना
पंतप्रधान किसान सन्मान निधी योजना ही केंद्र सरकारने २०१८ मध्ये सुरू केलेली महत्त्वाकांक्षी योजना आहे. या योजनेअंतर्गत पात्र शेतकऱ्यांना वार्षिक ६,००० रुपये आर्थिक मदत दिली जाते. ही रक्कम तीन समान हप्त्यांमध्ये (प्रत्येकी २,००० रुपये) थेट लाभार्थ्यांच्या बँक खात्यात जमा केली जाते. या योजनेचा मुख्य उद्देश छोट्या आणि सीमांत शेतकऱ्यांना आर्थिक मदत देणे हा आहे. शेतकऱ्यांना बियाणे, खते, कीटकनाशके आणि इतर शेती आवश्यकतांसाठी या मदतीचा उपयोग करता येतो.
नमो शेतकरी महासन्मान योजना
राज्य सरकारने केंद्र सरकारच्या योजनेला पूरक म्हणून ‘नमो शेतकरी महासन्मान योजना’ सुरू केली आहे. या योजनेअंतर्गत देखील शेतकऱ्यांना वार्षिक ६,००० रुपये दिले जातात. या योजनेमुळे शेतकऱ्यांना एकूण १२,००० रुपयांचा लाभ होत आहे. नमो शेतकरी महासन्मान योजना सुद्धा थेट लाभ हस्तांतरण पद्धतीने राबविली जात असून, ती शेतकऱ्यांच्या आर्थिक सशक्तीकरणासाठी महत्त्वपूर्ण ठरत आहे.
Also Read:
शेतीला पाइप लाइन करण्यासाठी शेतकऱ्यांना मिळणार मोठे अनुदान get a big subsidy to pipelines
योजनांसाठी पात्रता निकष
पीएम किसान योजनेसाठी पात्रता
पीएम किसान योजनेसाठी पात्र होण्यासाठी खालील निकष पूर्ण करावे लागतात:
- अर्जदार भारताचा नागरिक असावा.
- शेतकऱ्याकडे शेतजमीन असावी आणि त्याचा ७/१२ उतारा असावा.
- शेतकऱ्याचे नाव शेतजमिनीच्या दस्तऐवजांवर असावे.
- सरकारी कर्मचारी, निवृत्तिवेतनधारक, आयकर भरणारे आणि उच्च आर्थिक स्थिती असलेले व्यक्ती या योजनेसाठी पात्र नाहीत.
नमो शेतकरी महासन्मान योजनेसाठी पात्रता
नमो शेतकरी महासन्मान योजनेसाठी पात्रता निकष पीएम किसान योजनेच्या निकषांशी जवळपास समान आहेत, परंतु राज्य स्तरावर काही अतिरिक्त निकष असू शकतात. त्यामुळे स्थानिक कृषी कार्यालयात संपर्क साधून अचूक माहिती घेणे महत्त्वाचे आहे.
आवश्यक कागदपत्रे
दोन्ही योजनांसाठी अर्ज करण्यासाठी खालील महत्त्वाची कागदपत्रे आवश्यक आहेत:
Also Read:
मागेल त्या शेतकऱ्यांना मिळणार सौर कृषी पंपासाठी 8 लाख 50 हजार रुपये solar agricultural pumps
- आधार कार्ड: आधार कार्ड हे ओळखीचा आणि पत्त्याचा प्रमुख पुरावा म्हणून वापरले जाते. आधार कार्डशी संलग्न मोबाईल क्रमांक असणे अनिवार्य आहे.
- बँक खाते: लाभार्थ्याच्या नावावर असलेले बँक खाते आणि पासबुक. IFSC कोडसह बँक खात्याचे तपशील अचूक असणे आवश्यक आहे.
- सातबारा (७/१२) आणि आठअ: हे दस्तऐवज शेतजमिनीच्या मालकीचा पुरावा देतात. अर्जदाराचे नाव या दस्तऐवजांवर असणे आवश्यक आहे.
- राशन कार्ड: कुटुंबाची नोंद आणि रहिवासाचा पुरावा म्हणून राशन कार्ड उपयुक्त ठरते.
- पॅन कार्ड: काही प्रकरणांमध्ये पॅन कार्ड देखील मागितले जाऊ शकते, विशेषतः बँकिंग व्यवहारांसाठी.
- पासपोर्ट साइज फोटो: अर्जासोबत शेतकऱ्याचा नवीन पासपोर्ट साइज फोटो जोडणे आवश्यक असते.
अर्ज करण्याच्या पद्धती
शेतकऱ्यांना या योजनांसाठी अर्ज करण्याच्या दोन प्रमुख पद्धती आहेत:
१. ऑनलाइन अर्ज प्रक्रिया
ऑनलाइन अर्ज करण्यासाठी खालील पद्धत अनुसरावी:
- पीएम किसान योजनेची अधिकृत वेबसाइट (pmkisan.gov.in) वर जा.
- ‘नवीन शेतकरी नोंदणी’ या पर्यायावर क्लिक करा.
- आवश्यक माहिती भरा, जसे आधार क्रमांक, बँक खाते तपशील आणि शेतजमिनीचे तपशील.
- आवश्यक कागदपत्रांची स्कॅन कॉपी अपलोड करा.
- माहिती तपासून अर्ज सबमिट करा.
- अर्ज क्रमांक जतन करून ठेवा, ज्याचा उपयोग अर्जाची स्थिती तपासण्यासाठी केला जाऊ शकतो.
२. ऑफलाइन अर्ज प्रक्रिया
ज्या शेतकऱ्यांसाठी ऑनलाइन अर्ज करणे अवघड आहे, त्यांच्यासाठी ऑफलाइन पर्याय आहेत:
- जवळच्या CSC (कॉमन सर्व्हिस सेंटर) किंवा आपले सेवा केंद्रावर जा.
- आवश्यक कागदपत्रांसह अर्ज फॉर्म भरण्यासाठी मदत घ्या.
- CSC कर्मचाऱ्यांकडून अर्ज सादर करण्याची पुष्टी मिळवा.
- अर्ज क्रमांक आणि पावती जतन करून ठेवा.
- काही शुल्क आकारले जाऊ शकते, त्यामुळे अगोदरच माहिती घ्या.
शेतकरी स्थानिक कृषी विभाग कार्यालय, ग्रामपंचायत कार्यालय, किंवा तालुका कृषी अधिकारी कार्यालयातून देखील मदत घेऊ शकतात.
अर्ज प्रक्रियेनंतरचे टप्पे
अर्ज सादर केल्यानंतर, खालील प्रक्रिया पूर्ण केली जाते:
- प्राथमिक तपासणी: स्थानिक कृषी विभागाकडून अर्जाची प्राथमिक तपासणी केली जाते.
- पडताळणी: शेतकऱ्याची माहिती आणि कागदपत्रे पडताळली जातात.
- मंजुरी प्रक्रिया: जिल्हा, राज्य आणि राष्ट्रीय स्तरावर अर्ज मंजूर केला जातो.
- लाभ हस्तांतरण: मंजुरी मिळाल्यानंतर, निधी थेट लाभार्थ्याच्या बँक खात्यात हस्तांतरित केला जातो.
अर्जाची स्थिती तपासणे
शेतकरी त्यांच्या अर्जाची स्थिती पीएम किसान आणि नमो शेतकरी योजनेच्या अधिकृत वेबसाइटवर तपासू शकतात. यासाठी आधार क्रमांक किंवा अर्ज क्रमांक आवश्यक असतो. अर्जाची स्थिती नियमितपणे तपासणे महत्त्वाचे आहे, जेणेकरून कोणत्याही अडचणी उद्भवल्यास त्वरित उपाय केले जाऊ शकतील.
Also Read:
या जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांच्या खात्यात पैसे जमा २८५२ कोटी पिक विमा मंजूर crop insurance approved
योजनांचे फायदे
या योजनांमुळे शेतकऱ्यांना खालील फायदे होतात:
- आर्थिक मदत: वार्षिक १२,००० रुपयांची थेट आर्थिक मदत मिळते.
- शेती खर्च कमी: बियाणे, खते, कीटकनाशके यांसारख्या शेती आवश्यकतांसाठी मदत मिळते.
- थेट लाभ हस्तांतरण: मध्यस्थ विना थेट बँक खात्यात पैसे जमा होतात.
- निश्चित उत्पन्न: शेतकऱ्यांना वर्षभर निश्चित उत्पन्न मिळण्यास मदत होते.
- आर्थिक स्थैर्य: शेतकऱ्यांना आर्थिक स्थैर्य मिळवण्यास मदत होते.
अर्ज करताना काळजी घ्यावयाच्या बाबी
- अचूक माहिती: सर्व माहिती अचूक भरावी, विशेषतः आधार क्रमांक, बँक खाते क्रमांक आणि IFSC कोड.
- अद्ययावत कागदपत्रे: सर्व कागदपत्रे अद्ययावत असावीत, जुनी किंवा अवैध कागदपत्रे टाळावीत.
- मोबाईल क्रमांक: आधार कार्डशी संलग्न मोबाईल क्रमांक अद्ययावत असावा.
- बँक खाते सक्रिय: बँक खाते सक्रिय असावे आणि आधार कार्डशी संलग्न असावे.
- प्रतीक्षा करा: अर्ज प्रक्रिया पूर्ण होण्यास काही आठवडे लागू शकतात, त्यामुळे धैर्य ठेवा.
पीएम किसान आणि नमो शेतकरी महासन्मान योजना या शेतकऱ्यांसाठी आर्थिक मदतीच्या महत्त्वाच्या योजना आहेत. या योजनांचा लाभ घेण्यासाठी शेतकऱ्यांनी योग्य प्रक्रिया अनुसरावी आणि आवश्यक कागदपत्रे तयार ठेवावीत. योग्य माहिती आणि दस्तऐवजांसह अर्ज केल्यास, शेतकऱ्यांना वार्षिक १२,००० रुपयांची आर्थिक मदत निश्चितपणे मिळेल.
सरकारच्या या पुढाकारामुळे शेतकऱ्यांना आर्थिक आधार मिळण्यास मदत होत असून, शेती व्यवसाय अधिक बळकट होत आहे. शेतकऱ्यांनी या योजनांचा पूर्ण लाभ घेण्यासाठी लवकरात लवकर अर्ज करावा आणि आपल्या शेतीचा विकास साधावा.
