Post Office scheme launched आजच्या वाढत्या महागाईच्या काळात प्रत्येकाला आपल्या पैशांची योग्य बचत करणे आणि त्यातून अधिकाधिक परतावा मिळवणे अत्यंत महत्त्वाचे झाले आहे. अनेकजण बँका, म्युच्युअल फंड, शेअर बाजार यांसारख्या विविध गुंतवणूक पर्यायांचा विचार करतात. मात्र, जोखीम कमी असलेली आणि सुरक्षित गुंतवणुकीचा विचार करता, भारतीय पोस्ट ऑफिसची आवर्ती ठेव योजना (रिकरिंग डिपॉझिट स्कीम – RD) ही एक अत्यंत उत्तम पर्याय आहे. या लेखात आपण जाणून घेऊया कशाप्रकारे दरमहा फक्त ₹12,000 गुंतवून पाच वर्षांमध्ये आपण ₹8 लाखांहून अधिक रक्कम मिळवू शकता.
पोस्ट ऑफिस आवर्ती ठेव योजना (RD) म्हणजे काय?
पोस्ट ऑफिस आवर्ती ठेव योजना ही भारत सरकारद्वारे चालवली जाणारी एक सुरक्षित बचत योजना आहे. या योजनेत गुंतवणूकदार दरमहा ठराविक रक्कम जमा करतात आणि ठराविक कालावधीनंतर (सामान्यतः 5 वर्षे) त्यांना मूळ रक्कम व्याजासह परत मिळते. सरकारी हमी असल्याने ही गुंतवणूक 100% सुरक्षित मानली जाते. सध्या या योजनेवर 6.7% वार्षिक व्याज मिळते, जे अनेक बँकांच्या ठेवींपेक्षा अधिक आहे.
आवर्ती ठेव योजनेचे फायदे
1. सुरक्षित गुंतवणूक
पोस्ट ऑफिस आवर्ती ठेव योजना भारत सरकारद्वारे समर्थित असल्याने ही गुंतवणूक अत्यंत सुरक्षित आहे. बाजारातील चढ-उतारांचा यावर कोणताही परिणाम होत नाही, त्यामुळे तुमची गुंतवणूक सदैव सुरक्षित राहते.
2. आकर्षक व्याजदर
सध्या या योजनेवर 6.7% वार्षिक व्याज मिळते, जे त्रैमासिक चक्रवाढ पद्धतीने गणना केले जाते. यामुळे कालांतराने तुमच्या बचतीवर अधिक परतावा मिळतो.
3. नियमित बचतीची सवय
दरमहा ठराविक रक्कम जमा करण्याची प्रक्रिया तुम्हाला आर्थिक शिस्त लावण्यास मदत करते, जी भविष्यातील आर्थिक नियोजनासाठी अत्यंत महत्त्वाची आहे.
4. कर बचत
आयकर कायद्याच्या कलम 80C अंतर्गत या योजनेत गुंतवणूक केल्यास कर सवलत मिळते. यामुळे केवळ बचतच होत नाही, तर कर बचतीचा अतिरिक्त लाभही मिळतो.
5. लवचिकता
या योजनेत तुम्ही फक्त ₹100 पासून गुंतवणूक सुरू करू शकता आणि तुमच्या आर्थिक क्षमतेनुसार दरमहा रक्कम ठरवू शकता.
6. मुदतपूर्व पैसे काढण्याची सुविधा
गरज पडल्यास काही अटी आणि दंड आकारणीसह मुदतपूर्व पैसे काढण्याची सुविधा देखील उपलब्ध आहे.
फक्त ₹12,000 दरमहा गुंतवून ₹8 लाख कसे मिळवाल?
आता आपण पाहूया की दरमहा ₹12,000 गुंतवून 5 वर्षांमध्ये आपण ₹8 लाखांहून अधिक रक्कम कशी मिळवू शकतो:
- दरमहा गुंतवणूक: ₹12,000
- एका वर्षात गुंतवणूक: ₹12,000 × 12 = ₹1,44,000
- पाच वर्षांत एकूण गुंतवणूक: ₹1,44,000 × 5 = ₹7,20,000
- वार्षिक व्याजदर: 6.7% (त्रैमासिक चक्रवाढ)
- पाच वर्षांनंतर मिळणारे व्याज: ₹1,36,388
- पाच वर्षांनंतर एकूण रक्कम: ₹7,20,000 + ₹1,36,388 = ₹8,56,388
अशा प्रकारे, फक्त दरमहा ₹12,000 गुंतवून, 5 वर्षांनंतर आपल्याला ₹8,56,388 इतकी रक्कम मिळते. हा परतावा 18.94% एकूण वाढ दर्शवतो, जो इतर सुरक्षित गुंतवणूक पर्यायांच्या तुलनेत चांगला आहे.
पोस्ट ऑफिस आरडी खाते कसे उघडावे?
आवर्ती ठेव खाते उघडण्याची प्रक्रिया अत्यंत सोपी आहे. यासाठी आपल्याला खालील कागदपत्रे आणि माहिती लागेल:
आवश्यक कागदपत्रे:
- ओळख पुरावा: आधार कार्ड, पॅन कार्ड, मतदान ओळखपत्र, पासपोर्ट इत्यादी.
- पत्त्याचा पुरावा: आधार कार्ड, वीज बिल, टेलिफोन बिल, पासपोर्ट इत्यादी.
- पासपोर्ट साईज फोटो: 2 प्रती
- मोबाईल नंबर: अद्ययावत संपर्क माहितीसाठी
- आधार संलग्नता: उपलब्ध असल्यास
खाते उघडण्याची प्रक्रिया:
- आपल्या नजीकच्या पोस्ट ऑफिसला भेट द्या.
- आरडी खाते उघडण्यासाठी अर्ज फॉर्म मागवून घ्या.
- फॉर्म काळजीपूर्वक भरा.
- आवश्यक कागदपत्रे सोबत जोडा.
- खात्यासाठी नामनिर्देशन भरा.
- पहिल्या किस्त्याची रक्कम रोख किंवा चेकद्वारे भरा.
- फॉर्म, कागदपत्रे आणि पैसे पोस्ट ऑफिसला जमा करा.
प्रक्रिया पूर्ण झाल्यानंतर आपल्याला आरडी पासबुक मिळेल, ज्यात आपल्या खात्याचे तपशील आणि भविष्यातील व्यवहारांचे रेकॉर्ड असेल.
नियमित हप्ते भरण्याचे पर्याय
आवर्ती ठेव योजनेत दरमहा हप्ते भरण्यासाठी खालील पर्याय उपलब्ध आहेत:
- रोख भरणा: पोस्ट ऑफिसला भेट देऊन रोख रक्कम जमा करणे.
- चेक/डिमांड ड्राफ्ट: पोस्ट ऑफिसच्या नावे चेक किंवा डिमांड ड्राफ्ट जमा करणे.
- स्थायी सूचना: बँक खात्यातून नियमित हप्ते ऑटोमॅटिक वर्ग करण्यासाठी स्थायी सूचना देणे.
- इंटरनेट बँकिंग: काही पोस्ट ऑफिसमध्ये ऑनलाइन हप्ते भरण्याची सुविधा उपलब्ध आहे.
- पोस्ट ऑफिस बचत खाते: पोस्ट ऑफिस बचत खात्याशी जोडून आरडी हप्ते ऑटोमॅटिक वर्ग करण्याची सुविधा.
विशेष गरजांसाठी आरडी खाते
अल्पवयीन मुलांसाठी खाते:
पालक आपल्या अल्पवयीन मुलांसाठी आरडी खाते उघडू शकतात. हे भविष्यातील शैक्षणिक खर्च, उच्च शिक्षण किंवा इतर गरजांसाठी मदतीचे ठरू शकते.
संयुक्त खाते:
दोन व्यक्ती एकत्रित नावाने आरडी खाते उघडू शकतात, जे ‘कोणीही एक किंवा उत्तरजीवी’ या आधारावर चालू शकते.
वरिष्ठ नागरिकांसाठी:
60 वर्षांवरील वरिष्ठ नागरिकांना काही पोस्ट ऑफिसमध्ये अतिरिक्त व्याज मिळू शकते.
मुदतपूर्व खाते बंद करणे
आरडी खात्याची मुदत 5 वर्षांची असली तरी, गरज पडल्यास आपण मुदतपूर्व पैसे काढू शकता. मात्र, याबाबत काही अटी आणि दंड आकारणीची माहिती असणे महत्त्वाचे आहे:
- खाते उघडल्यापासून 3 वर्षांपूर्वी बंद केल्यास, जमा रकमेवर कोणतेही व्याज मिळणार नाही.
- 3 वर्षांनंतर पण 5 वर्षांपूर्वी बंद केल्यास, बचत खात्याच्या दराने (सध्या 4%) व्याज मिळेल.
- मुदतपूर्व बंद करण्यापूर्वी पोस्ट ऑफिसला लेखी अर्ज सादर करावा लागेल.
मुदतवाढ
5 वर्षांच्या मूळ कालावधीनंतर, आपण पुढील 5 वर्षांसाठी खाते चालू ठेवण्याचा पर्याय निवडू शकता. यासाठी मुदत संपण्यापूर्वी पोस्ट ऑफिसमध्ये अर्ज करावा लागेल.
आरडी योजनेचे इतर फायदे
कर लाभ:
आयकर कायद्याच्या कलम 80C अंतर्गत जास्तीत जास्त ₹1.5 लाख पर्यंतच्या गुंतवणुकीवर कर सवलत मिळू शकते.
ट्रान्सफर सुविधा:
एका पोस्ट ऑफिसमधून दुसऱ्या पोस्ट ऑफिसमध्ये खाते सहज हस्तांतरित करता येते.
कजफ सुविधा:
आरडी खात्यावर कर्ज घेण्याची सुविधा देखील उपलब्ध आहे, ज्यामध्ये गुंतवणुकीच्या 50% पर्यंत रक्कम कर्ज म्हणून घेता येते.
पोस्ट ऑफिस आवर्ती ठेव योजना ही सुरक्षित, विश्वासार्ह आणि आकर्षक परताव्याची एक उत्तम गुंतवणूक पर्याय आहे. दरमहा ₹12,000 नियमित गुंतवल्यास, 5 वर्षांमध्ये ₹8.5 लाखांहून अधिक रक्कम मिळवणे शक्य आहे. ही योजना विशेषतः मध्यमवर्गीय आणि कमी जोखीम घेऊ इच्छिणाऱ्या गुंतवणूकदारांसाठी उपयुक्त आहे. आर्थिक शिस्त लावण्यास मदत करणारी ही योजना भविष्यातील आर्थिक गरजांची पूर्तता करण्यासाठी एक आदर्श पर्याय ठरू शकते. वेळेवर नियमित बचत करून आर्थिक भविष्य सुरक्षित करण्यासाठी आजच पोस्ट ऑफिस आरडी खाते उघडा.