April ladaki bahin hafta महाराष्ट्र राज्यातील महिलांसाठी एक महत्त्वपूर्ण बातमी समोर आली आहे. राज्याच्या लाडकी बहीण योजनेंतर्गत एप्रिलचा हप्ता काही लाभार्थ्यांना मिळणार नाही. या योजनेचा लाभ घेणाऱ्या लाखो महिलांसाठी ही चिंतेची बाब आहे. कोणाला हा हप्ता मिळणार नाही आणि त्याची कारणे काय आहेत, हे जाणून घेऊया.
लाडकी बहीण योजना:
महाराष्ट्र राज्याचे माजी मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांनी १ जुलै २०२३ पासून लाडकी बहीण योजना सुरू केली. या योजनेअंतर्गत राज्यातील पात्र महिलांना दरमहा १,५०० रुपये देण्यात येतात. आतापर्यंत राज्यातील जवळपास २.७४ कोटी महिला या योजनेचा लाभ घेत आहेत. मार्च २०२५ पर्यंत सर्व पात्र लाभार्थ्यांना नऊ हप्ते वितरित करण्यात आले आहेत.
एप्रिल २०२५ चा हप्ता: नवीन माहिती
आता एप्रिल २०२५ चा हप्ता येण्याची वेळ आली आहे, परंतु या महिन्यात काही महिलांना हा हप्ता मिळणार नाही, अशी माहिती समोर येत आहे. ज्या महिला योजनेच्या निकषांमध्ये बसत नाहीत, त्यांना यापुढे या योजनेचा लाभ मिळणार नाही. अशा महिलांचे अर्ज अपात्र ठरवण्यात आले आहेत.
कोणाला एप्रिलचा हप्ता मिळणार नाही?
लाडकी बहीण योजनेचे निकष स्पष्ट आहेत. या निकषांमध्ये न बसणाऱ्या महिलांना योजनेचा लाभ मिळणार नाही:
- आर्थिक निकष: ज्या महिलांच्या कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न २.५ लाखांपेक्षा जास्त आहे, त्यांना योजनेचा लाभ मिळणार नाही.
- वाहन मालकी: ज्या महिलांच्या घरात चारचाकी वाहन आहे, त्या या योजनेसाठी अपात्र ठरतात.
- सरकारी नोकरी: सरकारी नोकरी करणाऱ्या महिला या योजनेत पात्र नाहीत.
- निवासी स्थिति: महिला महाराष्ट्राची रहिवासी असणे आवश्यक आहे.
आतापर्यंत सुमारे ९ लाख महिलांना या योजनेतून बाहेर काढण्यात आले आहे. मार्च महिन्यातही अनेक महिलांचे अर्ज अपात्र ठरवण्यात आले, परंतु त्याबाबतची अधिकृत आकडेवारी अद्याप जाहीर झालेली नाही.
उत्पन्न पडताळणी प्रक्रिया
लाडकी बहीण योजनेत पात्रता निश्चित करण्यासाठी सरकारने उत्पन्न पडताळणी प्रक्रिया सुरू केली आहे. ज्या महिलांचे उत्पन्न निकषांपेक्षा जास्त असल्याचे आढळले, त्यांना योजनेचा लाभ मिळणार नाही. सूत्रांकडून मिळालेल्या माहितीनुसार, अद्याप अनेक महिलांच्या उत्पन्नाची पडताळणी बाकी आहे, त्यामुळे एप्रिलचा हप्ता काही प्रमाणात लांबणीवर पडण्याची शक्यता आहे.
एप्रिलचा हप्ता कधी मिळणार?
एप्रिलचा हप्ता केव्हा वितरित केला जाईल, याबाबत अद्याप कोणतीही अधिकृत माहिती जाहीर झालेली नाही. सामान्यतः हप्ते महिन्याच्या शेवटच्या दोन आठवड्यात वितरित केले जातात. तथापि, लाभार्थ्यांच्या पडताळणी प्रक्रियेमुळे याला विलंब होऊ शकतो.
उत्पन्न पडताळणी प्रक्रिया पूर्ण झाल्यानंतरच पुढील हप्ते वितरित केले जातील, असे सूत्रांकडून समजते. त्यामुळे अनेक महिलांना याची प्रतीक्षा करावी लागेल.
नमो शेतकरी योजनेचा प्रभाव
महत्त्वाची बाब म्हणजे, ज्या महिला लाडकी बहीण योजनेसोबतच नमो शेतकरी योजनेचाही लाभ घेत आहेत, त्यांना लाडकी बहीण योजनेंतर्गत केवळ ५०० रुपये मिळणार आहेत. यापूर्वी त्यांना १,५०० रुपये मिळत होते, परंतु आता त्यात १,००० रुपयांची कपात होऊन फक्त ५०० रुपये त्यांच्या खात्यात जमा होतील.
योजनेचा आढावा आणि भविष्य
लाडकी बहीण योजना सुरू झाल्यापासून आतापर्यंत नऊ हप्ते वितरित करण्यात आले आहेत. आतापर्यंत योजनेवर हजारो कोटी रुपये खर्च झाले आहेत. राज्य सरकारने या योजनेतून पात्र महिलांना आर्थिक सक्षम बनवण्याचा प्रयत्न केला आहे.
तथापि, निकषांचे काटेकोर पालन आणि उत्पन्न पडताळणी यामुळे अनेक महिला या योजनेतून बाहेर पडत आहेत. सरकारच्या या निर्णयामुळे खऱ्या गरजू महिलांपर्यंत योजनेचा लाभ पोहोचावा, अशी अपेक्षा आहे.
लाभार्थ्यांचे अनुभव
अनेक महिला लाडकी बहीण योजनेच्या हप्त्याची वाट पाहत आहेत. पुणे येथील संगीता पवार (नाव बदलले आहे) म्हणतात, “दरमहा मिळणारे १,५०० रुपये माझ्या मुलीच्या शिक्षणासाठी उपयोगी पडत होते. आता मला कळलंय की माझा अर्ज अपात्र ठरवला गेला आहे. मला याचे कारण समजलेले नाही.”
नाशिकमधील सुनीता गायकवाड म्हणतात, “मी नमो शेतकरी योजनेचा लाभार्थी आहे. आता मला लाडकी बहीण योजनेत फक्त ५०० रुपये मिळणार आहेत. हे पैसे कमी पडतात.”
अर्ज पुन्हा सादर करण्याची प्रक्रिया
ज्या महिलांचे अर्ज अपात्र ठरवले गेले आहेत, त्यांना पुन्हा अर्ज सादर करण्याची संधी देण्यात आली आहे. त्यासाठी त्यांना महिला व बालविकास विभागाच्या वेबसाईटवर जाऊन प्रक्रिया पूर्ण करावी लागेल. अपात्र ठरण्याच्या कारणांची माहिती घेऊन आवश्यक कागदपत्रे पुन्हा सादर करावी लागतील.
अर्थतज्ज्ञांच्या मते, या योजनेतून अपात्र महिलांना काढणे हा सरकारचा आर्थिक भार कमी करण्याचा प्रयत्न असू शकतो. मुंबई विद्यापीठातील अर्थशास्त्र विभागाचे प्राध्यापक डॉ. रमेश जोशी म्हणतात, “राज्याच्या आर्थिक स्थितीचा विचार करता, योजनेची पडताळणी आणि अपात्र लाभार्थ्यांना बाहेर काढणे हे आवश्यक आहे. परंतु यामुळे खऱ्या गरजूंपर्यंत योजना पोहोचेल याची खात्री करणे महत्त्वाचे आहे.”
महत्त्वाच्या सूचना
- ज्या महिलांचे अर्ज अपात्र ठरवले गेले आहेत, त्यांनी महिला व बालविकास विभागाच्या वेबसाईटवर जाऊन अपात्रतेचे कारण तपासावे.
- अपात्रतेबाबत आक्षेप असल्यास, ते ऑनलाइन पद्धतीने दाखल करावेत.
- नमो शेतकरी योजनेचे लाभार्थी असलेल्या महिलांनी येणाऱ्या हप्त्यात कपात होणार असल्याची नोंद घ्यावी.
- योजनेबाबतच्या अद्ययावत माहितीसाठी अधिकृत वेबसाइट किंवा हेल्पलाइन नंबरवर संपर्क साधावा.
महाराष्ट्र लाडकी बहीण योजनेचा एप्रिलचा हप्ता काही महिलांना मिळणार नाही ही बाब चिंताजनक असली तरी, योजनेचे निकष पाळणे आवश्यक आहे. जेणेकरून खऱ्या गरजू महिलांपर्यंत या योजनेचा लाभ पोहोचेल.\
सरकारने योजनेची पडताळणी सुरू केली असून, पात्र महिलांच्या खात्यात लवकरच हप्ते जमा होतील, अशी अपेक्षा आहे. राज्यातील महिलांनी या योजनेबाबत अद्ययावत माहिती मिळवत राहावी आणि आपली पात्रता तपासून घ्यावी. योजनेचा हेतू महिलांना आर्थिकदृष्ट्या सक्षम बनवणे आहे, हे लक्षात ठेवावे.