Ladli Behna Yojana मध्य प्रदेश सरकारने राबवत असलेली लाडली बहिणी योजना ही महिलांच्या आर्थिक सक्षमीकरणासाठी एक महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे. या योजनेंतर्गत राज्यातील पात्र महिलांना दरमहा आर्थिक मदत दिली जाते.
ही योजना समाजातील महिलांना स्वावलंबी बनवण्यासाठी आणि त्यांच्या आर्थिक गरजा पूर्ण करण्यासाठी महत्त्वाची भूमिका बजावत आहे. फेब्रुवारी 2025 मध्ये या योजनेअंतर्गत 21वी हप्ता वितरित करण्यात आला होता आणि आता लाभार्थी महिलांना 22व्या हप्त्याची प्रतीक्षा आहे.
लाडली बहिणी योजनेचा इतिहास आणि विकास
लाडली बहिणी योजना मध्य प्रदेशचे माजी मुख्यमंत्री शिवराज सिंह चौहान यांच्या कार्यकाळात सुरू करण्यात आली. या योजनेचा मुख्य उद्देश महिलांना आर्थिकदृष्ट्या सक्षम बनवणे आणि त्यांच्या जीवनमानाचा दर्जा सुधारणे हा होता. सुरुवातीला या योजनेअंतर्गत महिलांना दरमहा रु. 1,000 देण्यात येत होते, परंतु नंतर ही रक्कम वाढवून रु. 1,250 करण्यात आली.
Also Read:
शेतीला पाइप लाइन करण्यासाठी शेतकऱ्यांना मिळणार मोठे अनुदान get a big subsidy to pipelines
मध्य प्रदेशच्या वर्तमान मुख्यमंत्री मोहन यादव यांच्या नेतृत्वाखाली ही योजना अविरतपणे सुरू आहे. त्यांनी या योजनेला पूर्ण पाठिंबा दिला असून भविष्यात योजनेंतर्गत दिल्या जाणाऱ्या रकमेत वाढ करण्याचीही चर्चा सुरू आहे. हे सरकारचे महिला सक्षमीकरणाप्रति असलेले वचनबद्धता दर्शवते.
योजनेचे लाभार्थी आणि त्यातील बदल
लाडली बहिणी योजना सुरू झाल्यावर सुरुवातीला सुमारे 1.31 कोटी महिलांना या योजनेचा लाभ मिळाला. त्यावेळी विविध आर्थिक स्तरातील महिला या योजनेचा लाभ घेत होत्या. परंतु, पात्रता निकषांमध्ये बदल झाल्यामुळे आता ही संख्या कमी होऊन सुमारे 1.27 कोटींवर आली आहे.
या संख्येतील घट याचे मुख्य कारण म्हणजे 60 वर्षांवरील महिलांना आता या योजनेतून वगळण्यात आले आहे. असे असले तरी, अजूनही मध्य प्रदेशातील सुमारे 1.27 कोटी महिला या योजनेचा लाभ घेत आहेत, जे या योजनेच्या व्यापकतेचे निदर्शक आहे.
Also Read:
मागेल त्या शेतकऱ्यांना मिळणार सौर कृषी पंपासाठी 8 लाख 50 हजार रुपये solar agricultural pumps
22व्या हप्त्याची अपेक्षित तारीख आणि रक्कम
मध्य प्रदेश सरकारने 21व्या हप्त्याचे वितरण 10 फेब्रुवारी 2025 रोजी केले होते. या हप्त्यात लाभार्थी महिलांना प्रत्येकी रु. 1,250 देण्यात आले. आता मार्च 2025 मध्ये 22व्या हप्त्याचे वितरण होण्याची अपेक्षा आहे.
विश्वसनीय सूत्रांकडून मिळालेल्या माहितीनुसार, हा हप्ता 10 मार्च 2025 रोजी वितरित केला जाण्याची शक्यता आहे. तथापि, अद्याप याबाबत सरकारकडून कोणतीही अधिकृत घोषणा करण्यात आलेली नाही. त्यामुळे लाभार्थी महिलांनी सरकारच्या अधिकृत घोषणेची प्रतीक्षा करावी.
22व्या हप्त्यात सुद्धा महिलांना रु. 1,250 मिळण्याची अपेक्षा आहे. मुख्यमंत्री मोहन यादव यांनी या रकमेत वाढ करण्याचे आश्वासन दिले असले तरी, अद्याप त्याबाबत कोणताही अधिकृत निर्णय झालेला नाही. तरीही, अनेक महिलांना अपेक्षा आहे की लवकरच या रकमेत वाढ होईल.
योजनेसाठी पात्रता
लाडली बहिणी योजनेचा लाभ घेण्यासाठी काही विशिष्ट निकष पूर्ण करणे आवश्यक आहे. सध्याच्या निकषांनुसार:
- वय: लाभार्थी महिलेचे वय 60 वर्षांपेक्षा कमी असावे.
- राहण्याचे ठिकाण: महिला मध्य प्रदेश राज्याची रहिवासी असावी.
- आर्थिक स्थिती: विशिष्ट उत्पन्न मर्यादेखाली असणाऱ्या कुटुंबातील महिला पात्र ठरतात.
- अन्य योजना: अन्य सरकारी पेन्शन योजनांचा लाभ घेणाऱ्या महिला या योजनेसाठी अपात्र ठरू शकतात.
सरकार वेळोवेळी या पात्रता निकषांची समीक्षा करते आणि आवश्यक ते बदल करते. नुकतेच 60 वर्षांवरील महिलांना योजनेतून वगळण्याचा निर्णय घेण्यात आला. त्यामुळे लाभार्थी महिलांनी योजनेबाबतची अद्ययावत माहिती अधिकृत स्त्रोतांमार्फत मिळवावी.
हप्ता रकमेचे वितरण आणि भविष्यातील वाढ
सध्या लाडली बहिणी योजनेअंतर्गत दरमहा रु. 1,250 दिले जात आहेत. ही रक्कम थेट लाभार्थी महिलांच्या बँक खात्यात जमा केली जाते. या प्रक्रियेमुळे पारदर्शकता निर्माण होते आणि मध्यस्थांशिवाय महिलांपर्यंत पैसे पोहोचतात.
Also Read:
या जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांच्या खात्यात पैसे जमा २८५२ कोटी पिक विमा मंजूर crop insurance approved
मुख्यमंत्री मोहन यादव यांनी नुकत्याच एका सार्वजनिक कार्यक्रमात सूचित केले की, सरकार या रकमेत वाढ करण्याचा विचार करत आहे. त्यांनी स्पष्ट केले की, “महिलांचे सक्षमीकरण हे आमच्या सरकारचे प्राथमिक उद्दिष्ट आहे आणि आम्ही लाडली बहिणी योजनेअंतर्गत दिल्या जाणाऱ्या आर्थिक मदतीत वाढ करू.”
अनेक स्थानिक वृत्तपत्रांच्या अहवालानुसार, ही रक्कम येत्या वर्षाच्या अर्थसंकल्पानंतर रु. 1,500 पर्यंत वाढवली जाऊ शकते. तथापि, याबाबत अद्याप कोणतीही अधिकृत पुष्टी झालेली नाही.
योजनेचा सामाजिक आणि आर्थिक प्रभाव
लाडली बहिणी योजनेने मध्य प्रदेशातील लाखो महिलांच्या जीवनात सकारात्मक बदल घडवून आणला आहे. ही योजना महिलांना केवळ आर्थिक मदतच करत नाही तर त्यांना आत्मनिर्भर बनवण्यासही मदत करते.
Also Read:
राज्यात मंगळवार, बुधवार आणि गुरुवारी पाऊस: पंजाबराव डख यांचा नवीन अंदाज Rain in the state
राज्य सरकारने केलेल्या एका सर्वेक्षणानुसार, या योजनेचा लाभ घेतलेल्या जवळपास 70% महिलांनी सांगितले की त्या या पैशांचा वापर मुलांच्या शिक्षणासाठी, आरोग्यासेवांसाठी किंवा छोट्या व्यवसायांमध्ये करतात. या योजनेमुळे विशेषतः ग्रामीण भागातील महिलांना स्वतःच्या पायावर उभे राहण्यासाठी प्रोत्साहन मिळाले आहे.
एका लाभार्थी महिलेने सांगितले, “लाडली बहिणी योजनेमुळे मला माझ्या मुलीच्या शिक्षणासाठी पैसे वापरता येतात. या आर्थिक मदतीमुळे मला आर्थिक चिंता करण्याची गरज नाही आणि मी माझ्या कुटुंबाला चांगले जीवन देऊ शकते.”
हप्त्याची माहिती कशी मिळवावी?
लाभार्थी महिलांना त्यांच्या हप्त्याबाबत माहिती मिळवण्यासाठी अनेक मार्ग उपलब्ध आहेत:
- अधिकृत वेबसाइट: लाडली बहिणी योजनेच्या अधिकृत वेबसाइटवर जाऊन महिला आपल्या हप्त्याची स्थिती तपासू शकतात. यासाठी त्यांना त्यांचा नोंदणी क्रमांक किंवा समग्र आयडी टाकावा लागेल, कॅप्चा कोड भरावा लागेल आणि ओटीपी सत्यापन पूर्ण करावे लागेल.
- स्थानिक सरकारी कार्यालय: महिला आपल्या स्थानिक सरकारी कार्यालयात जाऊन हप्त्याबाबत माहिती घेऊ शकतात.
- हेल्पलाइन: योजनेसाठी समर्पित हेल्पलाइन क्रमांकावर फोन करून सुद्धा माहिती मिळवता येते.
- मोबाईल अॅप: काही जिल्ह्यांमध्ये लाडली बहिणी योजनेसाठी विशेष मोबाईल अॅप्सही विकसित करण्यात आले आहेत.
योजनेबाबत महत्त्वाचे बदल आणि अपडेट्स
लाडली बहिणी योजनेमध्ये वेळोवेळी काही बदल होत असतात. नुकत्याच झालेल्या महत्त्वपूर्ण बदलांमध्ये 60 वर्षांवरील महिलांना योजनेतून वगळणे हा प्रमुख बदल होता. या निर्णयामागचे कारण म्हणजे 60 वर्षांवरील महिलांना वृद्धापकाळ पेन्शन योजनेचा लाभ मिळतो.
त्याचबरोबर, नवीन नोंदणीसाठी ऑनलाइन प्रक्रिया सुरू करण्यात आली आहे. यामुळे पात्र महिलांना घरबसल्या नोंदणी करणे सोपे झाले आहे. या व्यतिरिक्त, सरकारने ‘लाडली बहिणी समिती’ देखील स्थापन केल्या आहेत, ज्या योजनेच्या अंमलबजावणीवर देखरेख ठेवतात.
मध्य प्रदेश सरकारने लाडली बहिणी योजनेचा विस्तार करण्याचे आणि अधिक महिलांना त्याचा लाभ देण्याचे योजले आहे. मुख्यमंत्री मोहन यादव यांनी घोषणा केली की, “आम्ही केवळ आर्थिक मदत देऊन थांबणार नाही तर महिलांना कौशल्य विकासाच्या संधीही देऊ.”
सरकारी सूत्रांकडून मिळालेल्या माहितीनुसार, लवकरच या योजनेला ‘लाडली बहिणी कौशल्य विकास कार्यक्रमा’शी जोडले जाण्याची शक्यता आहे. यामुळे महिलांना आर्थिक मदतीसोबतच व्यावसायिक प्रशिक्षणही मिळेल.
लाडली बहिणी योजना मध्य प्रदेशातील महिलांच्या आर्थिक सक्षमीकरणाचा एक महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे. 22व्या हप्त्याचे वितरण लवकरच होणार असून त्याची अपेक्षित तारीख 10 मार्च 2025 आहे. या योजनेने आजपर्यंत 1.27 कोटी महिलांचे जीवन सकारात्मकरित्या प्रभावित केले आहे.
सरकारने महिलांच्या सक्षमीकरणासाठी दाखवलेली वचनबद्धता प्रशंसनीय आहे. पात्रता निकषांमध्ये बदल, हप्त्याच्या रकमेत वाढ आणि योजनेचा विस्तार यासारख्या पावलांमुळे भविष्यात अधिकाधिक महिलांना या योजनेचा लाभ मिळेल. लाडली बहिणी योजना ही मध्य प्रदेशातील महिलांना आर्थिक स्वातंत्र्य आणि सन्मानाचे जीवन जगण्यासाठी एक महत्त्वाची पायरी ठरत आहे.
