Mahasanman Nidhi Yojana महाराष्ट्र राज्य सरकारच्या नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजनेचा अखेर सहा महिन्यांनंतर शेतकऱ्यांना हप्ता मिळण्याचा मार्ग मोकळा झाला आहे. या योजनेच्या निधी वितरणासाठी राज्य सरकारने बुधवारी (दि.२६) १६४२ कोटी रुपयांची तरतूद केली असल्याचा शासन आदेश निर्गमित करून शेतकऱ्यांना मोठा दिलासा दिला आहे. या निर्णयामुळे धाराशिव जिल्ह्यातील अडीच लाख शेतकऱ्यांना ५१ कोटी रुपयांचा हप्ता मिळणार आहे. सरकारी अधिकाऱ्यांच्या माहितीनुसार, हे पैसे पुढील आठवड्यात शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात जमा होण्याची शक्यता आहे.
केंद्र आणि राज्य सरकारची शेतकऱ्यांसाठी आर्थिक मदत
माहितगार असाल त्याप्रमाणे, केंद्र शासनाने पीएम किसान योजना शेतकऱ्यांसाठी राबवलेली आहे. या योजनेच्या माध्यमातून शेतकऱ्यांना दरवर्षी सहा हजार रुपये तीन हप्त्यांमध्ये दिले जातात. याच धर्तीवर महायुतीच्या सरकारने गतवर्षी राज्य शासनातर्फे देखील शेतकऱ्यांना अतिरिक्त आर्थिक मदत देण्याची घोषणा केली होती. त्यानुसार गतवर्षी शेतकऱ्यांना केंद्र शासनाचे ६ हजार आणि राज्य शासनाचे ६ हजार, अशी एकूण १२ हजार रुपयांची मदत मिळाली होती.
परंतु, गेल्या सहा महिन्यांपासून राज्य सरकारचा हप्ता शेतकऱ्यांना मिळाला नव्हता, ज्यामुळे शेतकऱ्यांमध्ये ही योजना बंद झाली की काय अशी शंका निर्माण झाली होती. विधानसभा निवडणुकीपूर्वी ऑक्टोबर महिन्याच्या पहिल्या आठवड्यात नमो शेतकरी सन्मान निधीच्या पाचव्या हप्त्याचे वितरण करण्यात आले होते, त्यानंतर सहा महिने उलटले तरी शेतकऱ्यांना सहावा हप्ता मिळाला नव्हता. केंद्राच्या पीएम किसान सन्मान निधीचा हप्ता मिळून देखील एक महिन्याचा कालावधी उलटला आहे. मात्र आता राज्य सरकारने निधीची तरतूद केल्यामुळे पुढील आठवड्यात शेतकऱ्यांच्या खात्यावर निधी जमा होण्याची शक्यता वर्तवली जात आहे.
२००० मिळणार की ३००० मिळणार – शेतकऱ्यांमध्ये उत्सुकता
नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजनेअंतर्गत शेतकऱ्यांना दर चार महिन्यांनी २००० रुपये दिले जातात, अशाप्रकारे वार्षिक ६ हजार रुपयांची मदत केली जाते. मात्र महायुतीने विधानसभा निवडणुकीपूर्वी प्रसिद्ध केलेल्या जाहीरनाम्यात ही रक्कम ६ हजार रुपयांवरून ९००० रुपये करण्याचे आश्वासन दिले होते. त्यामुळे या वेळी सरकारकडून २००० रुपये मिळणार की ३००० रुपये मिळणार, याबाबत अधिकृत माहिती जाहीर न झाल्याने शेतकऱ्यांमध्ये उत्सुकता दिसून येत आहे. सरकारी अधिकाऱ्यांनी मात्र याबाबत अद्याप कोणतीही स्पष्टता दिलेली नाही.
ऍग्रीस्टॅकमध्ये ७७ टक्के लाभार्थ्यांची नोंदणी
शेतकऱ्यांना विविध शासकीय योजनांचे लाभ सुलभतेने मिळावेत आणि त्यांना एक विशिष्ट ओळखपत्र मिळावे या उद्देशाने सरकारने ऍग्रीस्टॅकमध्ये नोंदणी करण्याचे आवाहन केले होते. त्यानुसार धाराशिव जिल्ह्यातील पीएम किसान आणि नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजनेच्या लाभार्थ्यांनी मोठ्या प्रमाणात प्रतिसाद दिल्याचे दिसून येत आहे. आतापर्यंत जिल्ह्यातील ७७ टक्के लाभार्थी शेतकऱ्यांनी ऍग्रीस्टॅकमध्ये नोंदणी केली आहे.
तालुकानिहाय आकडेवारी पाहिल्यास, वाशी तालुक्यात सर्वाधिक १०० टक्के नोंदणी झाली आहे, तर तुळजापूर तालुक्यात सर्वात कमी केवळ ५५ टक्के शेतकऱ्यांनी नोंदणी केली आहे. भूम तालुक्यात ९२ टक्के, उमरगा तालुक्यात ८६ टक्के, धाराशिव तालुक्यात ७९ टक्के, कळंब तालुक्यात ७२ टक्के, परंडा तालुक्यात ७१ टक्के, आणि लोहारा तालुक्यात ६२ टक्के शेतकऱ्यांनी ऍग्रीस्टॅकमध्ये नोंदणी केली आहे.
फार्मर आयडी सक्तीची – शेतकऱ्यांना पडतोय त्रास
शेतकऱ्यांकडे जमिनीचा सातबारा असतो आणि ज्याच्याकडे सातबारा आहे तो शेतकरी हे त्रिकाल बाधित सत्य असले, तरी शासनाने फार्मर आयडीची अट सक्तीची केली आहे. अनेक शेतकरी फार्मर आयडी काढण्यासाठी महा-ई-सेवा केंद्रामध्ये चक्कर मारत आहेत.
त्यात सर्व्हरची समस्या देखील वारंवार निर्माण होत असल्याने शेतकऱ्यांचा वेळ वाया जात आहे. विशेष काळजीची बाब म्हणजे, जर फार्मर आयडी नसेल तर पीएम किसान योजनेचे देखील पैसे मिळणार नाहीत अशी भीती शेतकऱ्यांमध्ये पसरवली जात आहे, ज्यामुळे शेतकऱ्यांमध्ये अस्वस्थता निर्माण झाली आहे.
धाराशिव जिल्ह्यात ५१ कोटींचे होणार वितरण
नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजनेचे धाराशिव जिल्ह्यात २ लाख ५७ हजार ७४४ लाभार्थी आहेत. या सर्व लाभार्थ्यांना प्रत्येकी २००० रुपये प्रमाणे हप्ता वितरित झाल्यास, धाराशिव जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांना एकूण ५१ कोटी ५४ लाख रुपयांचे वितरण होईल.
तालुकानिहाय लाभार्थी संख्या पाहिल्यास तुळजापूर तालुक्यात सर्वाधिक ५७,४८० लाभार्थी आहेत, त्यानंतर धाराशिव तालुक्यात ४६,३१६, कळंब तालुक्यात ३४,३२२, उमरगा तालुक्यात ३०,६८९, परंडा तालुक्यात ३०,१००, भूम तालुक्यात २५,२६४, वाशी तालुक्यात १७,४२४ आणि लोहारा तालुक्यात १६,१४९ लाभार्थी आहेत.
सहा महिन्यांच्या प्रतीक्षेनंतर अखेर शेतकऱ्यांना आर्थिक मदत मिळणार असल्याने त्यांना दिलासा मिळाला आहे. मात्र, हप्त्याची रक्कम २००० की ३००० रुपये असणार याबाबत अद्याप स्पष्टता नसल्याने शेतकऱ्यांमध्ये उत्सुकता आहे. तसेच फार्मर आयडीच्या अटीमुळे अनेक शेतकऱ्यांना त्रास होत
असला, तरी योजनेचा लाभ मिळण्यासाठी ऍग्रीस्टॅकमध्ये नोंदणी करणे आवश्यक असल्याने शेतकऱ्यांनी त्यास प्राधान्य द्यावे असे आवाहन कृषी विभागाकडून करण्यात येत आहे. पुढील आठवड्यात निधी वितरणाची प्रक्रिया सुरू होण्याची शक्यता असून, तालुका कृषी अधिकारी आणि विस्तार अधिकारी यांच्याकडून योजनेच्या अंमलबजावणीची जबाबदारी सोपवण्यात आली आहे.
शेतकऱ्यांना आर्थिक दिलासा देणाऱ्या या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी सर्व पात्र शेतकऱ्यांनी आवश्यक ती कागदपत्रे आणि फार्मर आयडी तयार करावा, जेणेकरून निधी वितरणात कोणत्याही प्रकारचा अडथळा येणार नाही. आशा आहे की, या निधीमुळे शेतकऱ्यांना त्यांच्या दैनंदिन गरजा आणि शेती खर्चासाठी मदत होईल आणि त्यांच्या जीवनमानात सकारात्मक बदल घडून येईल.