tur market prices महाराष्ट्र राज्यातील विविध बाजार समित्यांमध्ये आज (२७ मार्च) तुरीची अभूतपूर्व आवक झाली आहे. एकूण १६,२०९ क्विंटल तूर विविध बाजारपेठांमध्ये दाखल झाली असून, यंदाच्या हंगामात ही सर्वाधिक दैनिक आवक मानली जात आहे. विशेष म्हणजे, गज्जर, लाल, काळी, हायब्रीड, पांढरी आणि लोकल अशा विविध प्रकारच्या तुरीची आवक झाल्याचे दिसून आले आहे. राज्यभरातील सरासरी बाजारभाव ६,९२२ रुपये प्रति क्विंटल इतका नोंदवला गेला आहे.
प्रमुख बाजारपेठांमधील तुरीचे दर
लातूर बाजार समिती: राज्यातील अग्रगण्य केंद्र
लातूर बाजार समितीमध्ये सर्वाधिक तुरीची आवक झाली आहे. येथे एकट्या लाल तुरीची २,२३८ क्विंटल आवक झाली असून, राज्यातील एकूण आवकेच्या जवळपास १४ टक्के आवक केवळ लातूरमध्ये झाली आहे. लातूरमधील तुरीचे दर सर्वसाधारणपणे ७,३५० रुपये प्रति क्विंटल इतके राहिले, तर किमान दर ६,६५० रुपये आणि कमाल दर ७,४५२ रुपये प्रति क्विंटल नोंदवला गेला. शेतकरी आणि व्यापारी यांच्यामध्ये समाधानकारक व्यवहार झाल्याचे दिसून आले.
लासलगाव-निफाड: अल्प आवक, स्थिर दर
विशेष म्हणजे, लासलगाव-निफाड बाजार समितीमध्ये फक्त १ क्विंटल तुरीची आवक झाली. येथे ६,४७६ रुपये प्रति क्विंटलचा स्थिर दर मिळाला. ही अत्यंत कमी आवक असली तरी, बाजार समितीने तांत्रिक दृष्ट्या व्यवहार पूर्ण केला. या मार्केटमध्ये सामान्यतः तुरीपेक्षा इतर पिकांची आवक अधिक असते, असे येथील व्यापाऱ्यांनी सांगितले.
नागपूर आणि विदर्भातील बाजारपेठा
विदर्भ विभागातील नागपूर येथे तुरीचा सरासरी दर ७,३३८ रुपये प्रति क्विंटल इतका मिळाला, जो राज्याच्या सरासरीपेक्षा जवळपास ४१६ रुपयांनी अधिक आहे. काटोल येथे ४२० क्विंटल लोकल तुरीची आवक झाली असून, ७,०५० रुपये प्रति क्विंटल सरासरी दर मिळाला. उमरेड मार्केटमध्ये ४८१ क्विंटल तुरीसाठी ६,८५० रुपये सरासरी दर मिळाला, तर वर्ध्यात ७,१५० रुपये प्रति क्विंटल दर नोंदवला गेला.
अमरावती: मराठवाड्यातील महत्वाचे केंद्र
अमरावती येथील बाजारपेठेत १,२४२ क्विंटल तुरीची आवक झाली असून, सरासरी दर ७,२०९ रुपये प्रति क्विंटल इतका मिळाला. येथील व्यापारी संघटनेच्या प्रतिनिधींनी सांगितले की, गेल्या आठवड्याच्या तुलनेत आजच्या आवकेत जवळपास २० टक्के वाढ झाली आहे. त्यामुळे सरासरी दरात किंचित घट झाली असली तरी, एकंदरीत बाजारभाव स्थिर राहिला.
कारंजा: उच्चांकी आवक
कारंजा येथील बाजार समितीमध्ये २,००० क्विंटल तुरीची आवक नोंदवली गेली, जी एकूण राज्याच्या आवकेच्या १२.३ टक्के आहे. येथे कमाल दर ७,५१० रुपये प्रति क्विंटल मिळाला, जो राज्यातील सर्वाधिक दरांपैकी एक आहे. येथील बाजार समितीचे सचिव यांनी सांगितले की, दर्जेदार तुरीला नेहमीच चांगला भाव मिळतो आणि कारंजा परिसरातील तूर त्याच्या गुणवत्तेसाठी प्रसिद्ध आहे.
जालना: काळ्या तुरीचा उच्चांक
जालना येथे काळ्या तुरीला ८,२०० रुपये प्रति क्विंटल इतका उच्चांकी दर मिळाला आहे. हा राज्यातील सर्वाधिक दरांपैकी एक असून, काळ्या तुरीच्या वाढत्या मागणीचे प्रतिबिंब आहे. जालना येथे तुरीच्या दराने राज्यातील इतर बाजारपेठांना मागे टाकले आहे. व्यापारी वर्तुळांमध्ये त्याचे कारण म्हणून काळ्या तुरीच्या गुणवत्तेकडे बोट दाखवले जात आहे.
पांढऱ्या तुरीचा बाजारभाव: स्थिरता दिसून येते
पांढऱ्या तुरीच्या बाजारभावातही स्थिरता दिसून आली आहे. जालना येथे १,७५६ क्विंटल पांढरी तूर दाखल झाली असून, सरासरी दर ७,२०० रुपये प्रति क्विंटल मिळाला. करमाळा येथे ५८ क्विंटल तुरीला ७,२७५ रुपये प्रति क्विंटलचा कमाल दर मिळाला. बीड आणि शेवगाव येथेही पांढऱ्या तुरीला समाधानकारक दर मिळाले आहेत.
पांढऱ्या तुरीचे उत्पादन राज्यात तुलनेने कमी असले तरी, त्याला मिळणारे दर चांगले आहेत. पांढऱ्या तुरीचा वापर काही विशिष्ट व्यंजनांसाठी होत असल्याने त्याची मागणी सातत्याने असते, असे शेतकरी संघटनेच्या प्रतिनिधींनी सांगितले.
लोकल तुरीचे भाव: संमिश्र प्रतिसाद
लोकल तुरीच्या बाजारभावाकडे पाहिल्यास, उमरेड येथे ४८१ क्विंटल तुरीसाठी ६,८५० रुपये सरासरी दर मिळाला, तर वर्ध्यात ७,१५० रुपये प्रति क्विंटल दर नोंदवला गेला. काटोल येथे ४२० क्विंटल तुरीला ७,०५० रुपये सरासरी दर मिळाला. बुलढाणा आणि आकोला जिल्ह्यातही लोकल तुरीची चांगली आवक दिसून आली.
बाजारातील उतार-चढाव: कारणे आणि परिणाम
यंदा तुरीच्या दरात काही प्रमाणात चढ-उतार दिसून येत आहेत. या उतार-चढावामागे अनेक कारणे आहेत. मुख्यत्वे आयात धोरण, भाववाढ नियंत्रण उपाय, पुरवठा साखळीतील अडथळे, आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेतील स्थिती, आणि हवामान बदल यांचा परिणाम दिसून येतो.
राज्य सरकारने तुरीच्या दरांवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी काही उपाययोजना केल्या आहेत. त्यामध्ये साठवणूक मर्यादा, आयात सुलभीकरण, आणि किमान आधारभूत किंमत योजनेचा समावेश आहे. शेतकरी संघटनांच्या म्हणण्यानुसार, या उपायांमुळे शेतकऱ्यांना फायदा होतो की नुकसान होते, याबाबत मतभिन्नता आहे.
तुरीच्या दरात पुढील काही दिवसांत चढ-उतार दिसण्याची शक्यता आहे. शेतकऱ्यांनी बाजाराच्या हालचालींवर लक्ष ठेवणे आवश्यक आहे. कृषी विभागाच्या अधिकाऱ्यांनी शेतकऱ्यांना सल्ला दिला आहे की, त्यांनी एकाच वेळी संपूर्ण उत्पादन विकू नये. काही प्रमाणात साठवणूक करून, दर वाढल्यावर विक्री करावी.
शेतकऱ्यांनी तुरीचा दर्जा सुधारण्यावर भर द्यावा, असेही अधिकाऱ्यांचे मत आहे. दर्जेदार तुरीला बाजारात नेहमीच चांगला भाव मिळतो. त्यासाठी योग्य प्रक्रिया, साठवणूक आणि वाहतूक यांवर लक्ष केंद्रित करणे महत्वाचे आहे.
एकंदरीत, राज्यातील बाजारात तुरीला समाधानकारक दर मिळत आहेत. मात्र, आवकेच्या तुलनेत काही ठिकाणी दर कमी राहिले आहेत. बाजारातील मागणी आणि पुरवठ्यावर आधारित दरांमध्ये लवकरच आणखी काही बदल दिसू शकतात. शेतकऱ्यांनी तुरीच्या विक्रीसंदर्भात सतर्क राहणे आणि बाजारातील बदलत्या परिस्थितीनुसार निर्णय घेणे हितावह ठरेल.
तूर उत्पादक शेतकऱ्यांसाठी हा हंगाम एकंदरीत समाधानकारक असला तरी, त्यांनी भविष्यातील हंगामासाठी अधिक चांगल्या निर्णयांसाठी या वर्षीच्या अनुभवांचा वापर करावा, असे तज्ज्ञांचे मत आहे. तसेच, सरकारी योजनांचा लाभ घेण्यासाठी माहिती अद्ययावत ठेवावी, असेही सांगण्यात येत आहे.